december 2020
Recensie documentaire More than Honey door vrijwilligerstrainee Noa
27 december 2020
4
Bee Heroes is blij met de samenwerking met Haarlemmermeer Voor Elkaar * en werkt in het kader daarvan al een tijdje met vrijwilligertrainee Noa na een goede start met trainees Pauline en Pascalle die nog steeds bij het project betrokken zijn. Ook Noa is een toegewijde, leergierige en fijne trainee die naast onderstaande recensie volgend jaar maart een filmregistratie gaat maken van onze grote werkdag in het meerjaren veld in Park Vijfhuizen. * Haarlemmermeer Voor Elkaar is een initiatief van de gemeente Haarlemmermeer en de Vrijwilligerscentrale Haarlemmermeer, en onderdeel van Stichting MeerWaarde
Recensie van MORE THAN HONEY (2012) van MARKUS IMHOOF door vrijwilligerstrainee Noa, december 2020
More than Honey is een documentaire die tussen 2011-2013 is gemaakt en ons meeneemt in de wereld van honingbijen, de verschillende manieren waarop ze gehouden worden en de productie van honing.
Als kijker worden we eerst aan Fred Jaggi voorgesteld, een Zwitserse imker die op traditionele wijze bijen houdt. Ook maken we kennis met John Miller, baas van het megagrote bedrijf Miller Honey Farms in Californië. Wat opvalt is hoe neerbuigend John praat over bijen. Hij noemt ze dom, en omschrijft ze als ‘the sound of money’, want hij weet hoeveel geld hij verdient met deze kleine landbouwdiertjes. Ook weet hij dat de industriële bestuivingindustrie, waar hij onderdeel van uitmaakt, heel ongezond voor bijen en natuur is, maar dat weerhoudt hem er niet van door te gaan op de ingeslagen weg. Hij zegt dingen als: ‘we’re capitalists, we wanna grow’ (…) total global domination’ (…) ‘schrinking business and lifestyle would make me depressed’ (…) ‘we’re in the 6th gear and can’t go back’.
Als derde worden we meegenomen naar China, waar de situatie zorgelijk is. Mensen bestuiven daar de perenbomen met kleine pipetjes, en de insectenafname is ook daar enorm (de verklaringen voor de bijensterfte zijn in China los van het vergelijkbare pesticiden gebruik anders dan die in Amerika). Fred Terry is de laatste persoon die we zien. Hij komt uit Arizona en bezit hele sterke ‘oer’ bijen, die voor mensen gevaarlijk kunnen zijn en daarom ook wel ‘killer bees’ worden genoemd. Doorheen de documentaire komen verder allerlei wetenschappelijke inzichten aan bod zoals de bijendans en het zorgwekkende fenomeen CCD (colony colapse disorder), een wereldwijd verschijnsel waarbij op grote schaal honingbijen volken de weg naar de kasten niet meer terugvinden en als gevolg daarvan doodgaan.
Bijen zijn ontzettend belangrijke insecten voor de natuur en voor ons. De beestjes zijn verantwoordelijk voor de bestuiving van heel veel planten en door de mens genuttigde gewassen. Dik 33% van onze voedselgewassen zijn direct afhankelijk van bestuiving door bijen/insecten (dus ook wilde bijen waaronder solitaire en hommels) en rond de 70% van onze voedselgewassen zijn afhankelijk van een diversiteit aan bijen/insecten daar waar het een kwalitatief hoogstaande bestuiving betreft. Zo is een aardbei bijvoorbeeld veel vormgetrouwer en smaakvoller als het door meerdere soorten solitaire bijen bestoven is. Veel planten die door bijen en andere insecten - waaronder het hele kleine mugje de knut - bestuiven worden zijn dus bloemgewassen die deel uit maken van ons dagelijks eten en drinken. Dit gaat van koffie- en cacaobonen naar tomaten, aubergine, paprika, hard en zacht fruit, aardbeien, kersen, en diverse notensoorten waaronder de in de documentaire aan bod komende amandelen.
More than Honey is een mooie documentaire, met een prachtige filmtechniek, gemaakt door een regisseur die zelf uit een familie van imkers komt en die van zijn opa veel over de bijen leerde waaronder dat, zoals de kijker in de voice-over hoort, ‘bees love messengers’ zijn, omdat ze met hun gevlieg van bloem naar bloem zorgen voor de bestuiving van heel veel bloemplanten. De bij komt dicht bij de belevingswereld van de kijker. Er zijn opnames vanuit de korf, de bevruchting van een koningin, het gedrag van werksters en darren, allemaal momenten die je beleeft alsof je er zelf als insect bij bent.
De belangrijkste boodschap die de maker wil overbrengen: laten zien hoe belangrijk bijen in ecologisch opzicht zijn. Imhoof wil duidelijk bewustwording creëren door ons een kijkje te laten nemen in het leven van de honingbij.
Persoonlijk eet ik al een paar maanden volledig plantaardig, maar ik had van honing de minste kennis. De bijenindustrie is een wereld waar je echt niet veel over hoort, en niet meteen dierenleed aan koppelt. Bijen geven nou eenmaal honing. Dit is een natuurlijk proces. Maar aan de hoeveelheden honing in de winkels te zien, is hier weinig natuurlijks aan. Een honingbij doet er bijna heel zijn leven over om een pot honing te produceren (een werkbij in een honingbijenvolk wordt gemiddeld zo’n 6 weken oud).
Als de bijen uitsterven heeft dat ook grote gevolgen voor ons. Bijen zijn belangrijke dieren in onze wereld die wij niet kunnen missen. Ze zijn dus heel nuttig, maar hebben ook waarde in zichzelf. Let daarom als het lukt op wat voor een groenten en fruit je eet, consumeer minder of geen vlees * en koop biologische of natuurvriendelijke (lokale) honing als het even kan :).
* Zo’n 80% van de wereldwijde landbouwgrond is veeteelt gerelateerd en als gevolg daarvan nemen oerbossen, en dus de wereldwijde biodiversiteit, schrikbarend snel af, hetgeen ook voor de bijen een bedreiging vormt. De afname van oerbossen als gevolg van onder meer de veeteeltindustrie medeveroorzaakt ook de toename van zich verspreidende virussen hetgeen kan resulteren in een pandemie zoals die van het corona virus waar de wereld sinds afgelopen maart onder gebukt gaat – zie onder meer het artikel en rapport hier en ook de inmiddels meer dan bekende hoogleraar virologie Marion Koopmans verwees recentelijk naar bovenstaande in een interview in de TROUW van 19 december 2020.
__
- Hou onze instagram project_beeheroes in de gaten, bv voor ons plan de documentaire in 2021 te programmeren in de Genieloods van het Kunstfort
- Foto van de bloemen is uit ons grote meerjaren veld in Park Vijfhuizen zomer 2020
